Biografie
Het Radio Filharmonisch Orkest treedt op met toonaangevende dirigenten, speelt regelmatig premières en is als omroeporkest veelvuldig te horen in de concertseries op NPO Klassiek. Het Radio Filharmonisch Orkest is een uniek orkest in Nederland – al sinds 1945.
Het Radio Filharmonisch Orkest (RFO) staat in dienst van de Nederlandse Publieke Omroep en is prominent aanwezig in de omroepseries AVROTROS Vrijdagconcert, NTR ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend Concert. Het orkest onderscheidt zich door bijzonder geprogrammeerde symfonische concerten, die vaak worden gekenmerkt door eerste uitvoeringen in Nederland en wereldpremières. Voor deze onmisbare rol in het Nederlandse muziekleven werd het Radio Filharmonisch Orkest in 2014 beloond met de Edison Oeuvre Award. In september 2017 ontving het orkest samen met het Groot Omroepkoor de Concertgebouw Prijs vanwege de belangrijke bijdrage die zij over een langere periode hebben geleverd aan het artistieke profiel van de Amsterdamse concertzaal.
Geschiedenis
Na de Tweede Wereldoorlog kregen de omroepverenigingen de taak een orkestapparaat voor de omroep samen te stellen. Zo kwam het dat in 1945 het Radio Philharmonisch Orkest (vanaf 1956 Radio Filharmonisch Orkest) werd opgericht door Albert van Raalte. Hij werd ook de eerste chef-dirigent van het orkest. In de beginjaren speelde het RFO vrijwel uitsluitend in de studio, maar gaandeweg zijn daar ook steeds meer live-uitvoeringen in concertzalen bij gekomen. De meeste daarvan vinden plaats in het Amsterdamse Concertgebouw en TivoliVredenburg in Utrecht. Het orkest is ook regelmatig samen met het Groot Omroepkoor te horen. Een uitgebreide geschiedschrijving is hier te vinden.
Dirigenten
De lijst met chef-dirigenten van het RFO is indrukwekkend. Na Van Raalte stond het orkest achtereenvolgens onder leiding van Paul van Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van Otterloo, Hans Vonk, Sergiu Comissiona, Edo de Waart (ere-dirigent), Jaap van Zweden (honorary chief conductor) en Markus Stenz. Enkele beroemde gastdirigenten van vroeger en nu zijn Antal Doráti, Mariss Jansons, Riccardo Muti, Kurt Masur, Valery Gergiev en James Gaffigan, die vaste gastdirigent is.
Sinds de start van seizoen 2019-2020 is Karina Canellakis chef-dirigent van het RFO. Haar uitzonderlijke debuut bij het orkest in maart 2018 liet er geen twijfel over bestaan om haar als chef-dirigent te vragen. Canellakis staat bekend om de spontaniteit en verdieping die ze aan muziek geeft en de orkestrale schoonheid en perfectie van haar concerten.
Over het orkest spreekt ze vol lof, zoals tijdens een interview in oktober 2019 voor het NOS Radio 1 journaal: “Wat echt bijzonder aan hen is, is hun veelzijdigheid, omdat ze letterlijk alles kunnen spelen, van Bach tot hedendaagse componisten. Bovendien behandelen ze alles met dezelfde ernst, gecombineerd met een volledig open geest, zodat je elk stuk kunt vormen precies zoals jij, de dirigent, zou willen. Dat is zeer zeldzaam.”
Bernard Haitink werd in 2012 benoemd tot beschermheer van het RFO. Na de aankondiging van de bezuinigingen door kabinet Rutte I heeft Haitink namelijk sterk gepleit voor het behoud van de omroepensembles.